Ubuntu 25.10, kod adıyla “Questing Quokka” resmi olarak yayınlandı! Bu sürüm, Ubuntu'nun en yeni açık kaynak teknolojilerini yüksek kaliteli, kolay kullanımlı bir Linux dağıtımına entegre etme geleneğini sürdürüyor. Ekip, topluluk ve iş ortaklarıyla birlikte çalışarak hataları giderdi ve pek çok yenilik getirdi.
➡️ Ubuntu 25.10 "Questing Quokka" Sistem Gereksinimleri
- 2 GHz çift çekirdekli işlemci
- 4 GB RAM
- 25 GB boş disk alanı
➡️ GNOME 49 ve Yeni Özellikler
Ubuntu 25.10, GNOME 49 masaüstüyle geliyor. Bu sürüm kilit ekranında medya ve güç kontrolleri, HDR parlaklık ayarları ve Avrupa Erişilebilirlik Yasası’na uygun yeni erişilebilirlik özellikleri içeriyor.
- Loupe – Modern, çoklu dokunmatik destekli görüntü görüntüleyici
- Ptyxis – GPU hızlandırmalı, hafif terminal emülatörü
➡️ Çekirdek ve Sistem Güncellemeleri
Ubuntu 25.10, Linux 6.17 çekirdeği üzerine inşa edildi. Bu çekirdek, Arm üzerinde iç içe sanallaştırma, Intel TDX desteği ve TPM destekli tam disk şifrelemede iyileştirmeler sunuyor. Ayrıca NTS (Ağ Zaman Güvenliği) varsayılan olarak etkin durumda.
➡️ Geliştirici Araçları
Geliştirici tarafında güncellenmiş derleyiciler ve araç zincirleri mevcut:
- Python 3.13.7 & 3.14 RC3
- GCC 15
- Rust 1.85
- Go 1.25
- OpenJDK 25
- .NET 10 ve Zig önizlemeleri
➡️ Yeni Teknolojiler ve Güvenlik
Ubuntu 25.10, gelişmiş bellek güvenliği için Rust tabanlı sudo ve coreutils uygulamalarını içeriyor. Ayrıca TPM modülüne sahip cihazlarda yükleme sırasında disk şifrelemesi seçeneği sunuluyor.
➡️ Görsel ve Kullanıcı Arayüzü Değişiklikleri
Yaru temasına yeni simgeler (daha güzel bir çöp kutusu dahil) ve tutarlı köşe yarıçapları eklendi. Kilit ekranında medya kontrolleri ve yeni animasyonlar var. Dosya yöneticisinde performans artışı ve yüksek çözünürlüklü ekranlarda daha hassas ölçekleme seçenekleri bulunuyor.
➡️ Xorg/X11 Desteği Kaldırıldı
Önemli değişiklik: Ubuntu 25.10, GNOME masaüstü için artık bir Xorg/X11 oturumu içermiyor. X11 uygulamaları XWayland üzerinden çalışmaya devam ediyor. Diğer masaüstü ortamları bu değişiklikten etkilenmiyor.
➡️ Teknik Yenilikler
- Yeni terminal: Ptyxis, GNOME Terminal’in yerini alıyor.
- Yeni görüntüleyici: Loupe, GNOME’un Gözü’nün yerini alıyor.
- Dracut: Yeni kurulumlarda initramfs derlemesi için kullanılıyor.
- Chrony + NTS: Daha güvenli zaman senkronizasyonu.
- Raspberry Pi: Geri alma özellikli A/B önyükleme süreci.
➡️ Performans ve Donanım Desteği
Yeni Linux 6.17 çekirdeği, Intel "Lunar Lake" yongalarına, AMD ışın izleme desteğine ve NVIDIA sürücülerine tam uyum sunuyor. Mesa 25.2 sürücüleri ile birlikte grafik performansı iyileştirildi.
➡️ Resmi Sürümler ve Destek
Ubuntu 25.10 ile birlikte Edubuntu, Kubuntu, Lubuntu, Ubuntu MATE, Ubuntu Cinnamon, Ubuntu Budgie, Ubuntu Studio, Ubuntu Kylin ve Xubuntu da yayınlandı. Tüm sürümler için 9 ay boyunca bakım güncellemeleri sağlanacak.
➡️ Ubuntu 25.04’ten 25.10’a Geçiş
- GNOME 48 → GNOME 49
- Yeni terminal ve görüntüleyici uygulamaları
- Linux 6.16 → 6.17 çekirdeği
- Mesa 25.0 → Mesa 25.2 grafik sürücüleri
- Sudo artık Rust tabanlı
- Xorg/X11 masaüstü oturumu kaldırıldı
➡️ Raspberry Pi Desteği
Ubuntu 25.10, Raspberry Pi 4, 5 ve Raspberry Pi 500+ gibi modeller için optimize edilmiştir. Yeni A/B önyükleme sistemi, hatalı güncellemelerden geri dönmeyi kolaylaştırıyor.
Ubuntu 25.10’u denemek veya indirmek isterseniz aşağıdaki bağlantıyı kulllanabilirsiniz.
